تاریخچه
در سال 1938 کتاب اصول موج به عنوان اولین مرجع برای مبحثی که امروزه به نام نظریه موج الیوت شناخته میشود منتشر کرد. این کتاب به وسیله چارلز کولینز و بر اساس فعالیت های که موسس اصول موج یعنی رالف نلسون الیوت انجام داده بود نوشته شد.
نظریه الیوت بسیار متاثر از نظریه داو است که با نظر اصول موج اشتراکات بسیاری دارد در سال1934ایوت در نامه ای به کونیز نوشت که مشترک سرویس تحلیلی بازار سرمایه رابذت ریا شده است و کتاب او درباره نظریه داو را دریافت کرده است الیوت در ادامه تلاش هایش سعی در اثبات این عقده داشت که ((اصول موج برای کامل کردن نظریه داو بسیار ضروری است)) الیوت در سال 1964دو سال پیش از مرگش تلاش ها و کارهای خود را دباره اصول موج در کتابی به نام ((راز هستی)) نوشت
شاید اگر همیلتون بولتون در سال 1953تصمیم به چاپ (( نظریه تکمیلی موج الیوت )) که به مدت 14 سال بر روی آن فعالیت کرده بود برای تحلیل گران بانک نمی گرفت نظریات الیوت از بین میرفت فروست و رابرت پرچتر در سال 1978با همکاری هم کتابی به نام ((نظریه موج الیوت)) را منتشر کردند. اکثر نمودارهای این فصل از کتاب فروست و پرچتر گرفته شده است .پرچتر در سال1980با چاپ ((تلاش های بزرگ الیوت)) یک گام فراتر نهادو از نوشته های اصلی الیوت اثری ماندگار باقی گذاشت
اصول اولیه امواج الیوت
سه جنبه مهم در نظریه موج وجود دراد .الگو ، نسبتع و زمان الگو در نظریه موج به الگوهای موج و اشکال آن اشاره کرد که مهمترین جزء این نظریه است تحلیل نسبت ها برای تعیین کردن نقاط تصحیح و قیمت های هدف از طریق اندازه گیری ارتباط بین موج ها مخلتف کاربرد دارد و سر انجام روابط زمان برای تایید کردن الگوهای مخوجی و نسبت ها به کار میرود ولی از نظر بعضی از تحلیل گران نظریه ، الیوت زمان از اهمیت و اعتبار کمی برای پیش بینی بازار برخوردار است
(نظریه موج الیوت اصولاً برای میانگین های بزرگ بازار سرمایه به کار میرود مخصوصاً برای میانگین صتایع داو جونز ابتدایی ترین تعریف این نظریه است که بازار سرمایه بر اساس یک آهنگ یا ریتم مکرر شامل پنج موج افزایشی حرکن میکند که در ادامه به سه موج کاهشی همراه میشود)
مفهوم کامل الیوت
یک موج کامل با شمارش کل موج ها به دست می آید که شامل هشت موج یعنی پنج موج افزایشی و سه موج کاهشی میباشد. در قسمت افزایشی چرخه ملاحظه میکنید که پنج شماره گذاری شده اند (که موج های 1و3و5موج های صعودی هستند و موج های 2و4 برخلاف روند صعودی حرکت میکنند موج 2و4 موج های تصحیحی نیز نامگذاری میشوند) زیرا باعث تصحیح موج های 1و3 میشوند بعد از اینکه پنج موج پیش رونده کامل میشود (سه موج تصحیح کننده شروع میشوند که با A،B،Cنامگذاری میشوند) با وجود فرم ثابت امواج،درجات مختلفی از اهمیت آن وجود دارد. روندها درجات بسیار مختلفی دارد الیوت روند را به 9 درجه مختلف از لحاظ اهمیتیا بزرگی طبقه بندی کرده است که از دوره های عظیمک 200 ساله تا دوره های چند ساعتی را شامل میشود این نکته را به خاطر داشته باشید که هشت موج مقدماتی به اینکه در کدام درجه از روند قرار دارند ارتباطی ندارد
هر موج به موج هایی با درجات کوچکتر تقسیم میشود که آنها هم میتوانند به موج های با درجات کوچکتر تقسیم شود در این حالت هر موج قسمتی از موج یزرگتر و با درجه بیشتری است بزرگترین موج ها یعنی کوچکتر تقسیم شده و تعداد آنها به 34 موج کوچک میرسد موج های 1و2 دو موج ابتدایی از پنج موج پیش رونده اولیه هستند موج سه مربوط به موج درجه بزرگتر بعدی در حال شروع است موج های تصحیح گر یعنی a،b،cبیندازیم که خود آنها بخشی از موج بزرگ تصحیح گر شماره 2هستند ملاحظه میکنید که موج a،cبه این دلیل که هم جهت با موج بزرگتر هستند حرکت میکنند و به پنج موج کوچیکتر تقسیم شده اند و موج (b)چون برخلاف موج بزرگتر حرکت میکند به سه موج تقسیم میشود
توانایی مشخص کردن سه یا پنج موج در به کار بردن این نظریه اشکار اهمیت زیادی دارد.این اطلاعات به تحلیل گر کمک میکند که در آینده منتظر چه چیزی باشد به عنوان مثال حرکت کامل موج به این معنی است که این فقط قسمتی از حرکت موج بزرگتر کامل شده و این موج بزرگ ادامه دارد ( اگر پنج موج آخر از موج بزرگ نباشد) یک نکته مهم که باید به خاطر داشته باشید این است که مرحله تصحیح هرگز در این پنج موج اتفاق نمی افتد اگر در بازار افزایشی پنج موجی نزولی مشاهده شود بیانگر تین است که احتمالاً این اولین موج از سه موج کاهشی ( a،b،c) میباشد و احتمالا شاهد نزول بیشتر روند خواهیم بود در بازار کاهشی سه موج صعودی باید کاملاً در ادامه روند نزولی باشد و اگر پنج موج صعودی دیده شوند میتواند اخطار واقعی برای شروع حرکت صعودی تلق شود و احتمالاً ممکن است
ارتباط بین الیوت و نظریه داو
در اینجا ارتباط واضحی را که بین الیوت درباره پنج موج پیش رونده و نظریه داو درباره سه مرحله بازار افزایشی وجود دارد بیان کنیم.به روشنی ملاحظه میکنید که سه نوج صعودی در الیوت که دو موج آن تصحیح کننده هستند کاملا با نظریه داو مطابق است بدون شک الیوت تحت تاثیر نظریه داو قرار گرفته است و به نظر میرسد که تالیوت عقیده داشته که او نظریه داو را پیشرفت داده است جالب است که هر دوی این افراد برای تشریح نظریه شان به پدیده دریا اشاره کرده اند .داو روندهای بزرگ و میانی کوچک را با جریان و موج ناهمواری دریا مقایسه کرده است الیوت هم در نوشته های خود به جزر و مد اشاره کرده است و ام نظریه خود را نظریه کوج گذاشته است
موج های تصحیح گر
تا به اینجا درباره موج های هم جهت با روند اصلی صحبت کردیم حال توجه خود را به موج های تصحیح گر معطوف میکنیم.عموماً به موج های مصحح کمتر پرداخته میشود و کمتر تعریف واضحی از آنها دیده شده است در نتیجه تشخیص و پیش بینی آنها مشکل است ولی یک نکته که به روشنی تعریف شده است این است که موج های تصحیح گر هرگز با پنج موج اتفاق نمی افتند موج های تصحیح گر سه تا هستند (به استثنایی مثلث) اکنون به برسی طبقه بندی سه گانه موج های تصحصح گر میپردازیم یعنی ( زیگزاگ ها،پهنه ها،مثلث ها)
زیگزاگ ها
زیگزاگ ها الگوهای سه موج تصحیح گر هستند که بر خلاف روند بزرگتر حرکت مکنند و هر کدام به ترتیب به 5-3 موج شکسته میشود یکی از انواع زیگزاگ ها که کمتر مشاهده میشود زیگزاگ دوبل است. این نوع زیگزاگ اغلب در الگوهای بزرگ تصیحی اتفاق می افتد این نوع متفاوتی از الگوی زیگزاگ میانی است (انواعی از الگوهای زیگزاگی)
زیگزاگ های نزولی
زیگزاگ های صعودی
الگوی الیوت مثلث ها
مثلث ها معمولاً در چهارمین موج و قبل از آخرین حرکتی که در سمت روند بزرگ انجام میشود رخ میدهد (همچنین میتوانند در موجbوسط از الگوی تصحیح c-b-aاتفاق می آفتند) میتوان گفت در روند صعودی این مثلث ها هم صعودی و نزولی هستند نوع صعودی آنها زمانی رخ میدهد که در ادامه روند صعودی را مشخص میکنند و نوع کاهشی آنها بیانگر این است که بعد از یک صعود شدید قیمت ها کمی افت میکنند تفسیر الیوت از مثلث ها همان چیزی است که از الگوهای مثلثی کلاسیک تفسیر میشود اما با دقت بیشتری که از او انتظار میرود.از فصل 6به خاطر دارید که مثلث ها جرو ÷الگوهای ادامه دهنده هستند و این همان چیزی است که الیوت نیز به آن معتقد است در هنگام بازگشت سه موج مربوط به خود را به همراه دارد الیوت مثلث ها را به چهار دسته طبقه بندی کرد.افزایشی،کاهشی،متقارن منبسط که همه آن ها را در فصل 6 برسی کردیم.
اندازه گیری موج پنجم یا موج آخر بعد از کامل شدن الگوی مثلث دقیقاً همانند آنچه که در نمودار های کلاسیک اولیه توضیح داده شد انجام میشود به این ترتیب که انتظار ما از حرکت قیمت به اندازه ارتفاع مثلث است
نکته مهم دیگری که البته مورد توجه قرار نگرفته، زمان بندی قله یا کف الگوست. بر طبق قانون پرچتر ،راس مثلث (نقطه ای که دو خط روند پوشش که در آن جا به هم میرسند ) اغلبشان تکمیل پنجمین موج نهایی را مشخص میکند
موج چهارم مانند یک سطح حمایت
در تکمیل مباحث مربوط به تشکیل موج ها و خطوط راهنما یک نکته مهم باقی مانده و آن نکته اهمیت عملکرد موج چهارم به عنوان یک سطح حمایت در دوره نزولی میباشد.هنگامی که پنج موج صعودی تکمیل شدن و روند نزولی شروع به حرکت کرد به طور معمول این روند به پایین تر از موج چهارمی که در دوره صعودی قبل شکل گرفته بود نخواهد رسید در اینجا استثنا وجود دارد ولی عموماً کف موج چهارم کاهشی ترین نقطه روند نزولی است این اطلاعات میتواند برای تعیین قیمت هدف در دوره نزولی قرار گیرد.
اعداد فیبوناچی پایه و اساس اصل موج
الیوت از یک قانون طبیعی به عنوان پایه و اساس ریاضیات نظریه موج خودرا استفاده کرده واین قانون همانند سری اعداد متواری است که در قرن 13 لئوناردو فیبوناچی کشف شد. این اعداد به اسم خود او نامگذاری شده سری اعداد فیبوناچی چنین هستند1،2،3،5،8،13،21،34،55،89و144تا بی نهایت
اعداد فیبوناچی ویژگی های خاصی دارند که مربوط به روابط ثابت بین آنهاست
1.جمع دو عدد متوالی برابر عدد بعدی است برای مثال جمع 3و5 مساوی است با 8
2.نسبت هر عدد به عدد بعدی خود بعد از 4 شماره اول حدود 0.615 می باشد برای مثال 1/1=1 و نسبت 1/2=0.5 و نسبت 3/2=0.66. در باره این اعداد هنگام تحلیل نسبت های درصدهای تصحیح بیشتر صحبت خواهیم کرد.
3.نسبت هر عدد به عدد کوچکتر قبلی خود تقریبا 1.618 می باشد به مثال 13 بر 8 برابر1.625و 21 بر 13 برابر1.615 و 34 بر 21 برابر 1.619
و هر چقدر که اعداد بزرگتر میشوند نسبت آنها به عدد 1.618 نزدیکتر میشود.
4.نسبت اعداد یک در میان نزدیک 2.618 یا معکوس آن 0.382 است. برای مثال 34 بر 13 برابر 2.615 و 13 بر 34 برابر 0.382 است.
نسبت های فیبوناچی بازگشت ها
همانطور که قبلا گفته شد نظریه موج شامل سه جنبه است: شکل، نسبت و زمان. تا اینجا شکل موج ها را که مهم ترین جنبه از نظر موج ها میباشد بررسی کردیم حال میخواهیم مبحث نسبت های فیبوناچی و درصد های تصحیح را بیان کنیم. هر چند این نسبت هارا میتوان هم برای قیمت و هم برای زمان به کار ببریم. ولی کاربرد زمانی آن را متعاقباً بررسی خواهیم کرد.
موج های مقدماتی به اعداد فیبو ناچی شکسته میشوند یک دوره کامل شامل 8 موج یعنی 5 موج پیش رونده و 3 موج کاهشی است که همه این اعداد مربوط به فیبوناچی هستند. پس از اینکه دوباره این موج ها را به موج های با درجه کوچکتر تقسیم کردیم به ترتیب اعداد 34 و 144 موج میرسیم که اعداد نیز مربوط به فیبوناچی هستند بر اساس ریاضیات نظریه موج بر اعدادفیبوناچی پایه ریزی شده است هر چند که دخالت فیبو ناچی فقط مربوط به شمارش موج ها نمی شود و فراتر از آن است.
1. یکی از 3 موج های جهشی (3 موج جهشی از 5 موج پیش رونده یعنی 3 موج جهشی و 2 موج تصحیحی) گاهی طولانی تر میشود 2 موج دیگر از نظر زمانی و بزرگی یکسان هستند اگر موج 5 بلند تر باشد آن وقت موج های 1و3 مساوی هستند و اگر موج 3 بلند باشد موج های 1و5 مساوی خواهند بود.
2.کوچکترین قیمت هدف برای نقطه بالایی موج 3 به این ترتیب محاسبه میشود که طول موج اول در عدد 1.618 ضرب کرده وآن را به نقطه شروع موج2 اضافه میکنیم.
3.نقطه بالایی موج 5 از حاصل ضرب طول موج 1 در عدد3.236(1.618*2) و اضافه کردن آن به نقطه بالایی موج 1 به دست می آید که برای تعیین اهداف حداکثر و حداقل کاربرد دارد.
4. زمانی که موج 1و 3 بایکدیگر برابر باشند و انتظار داشته باشیم که موج5 بلند تر باشد قیمت هدف را برای این موج چنین به دست می آید: فاصله بین کف موج تا سقف موج 3 را در عدد1.618 ضرب کرده و حاصل را بر کف موج 4 اضافه میکنیم
5.برای موج های تصحیح گر یعنی 2 و 4 در حالت زیگزاگ 5-3-5معمولی ارتفاع موجCتقریباً برابر موج Aخواهد بود
6. راه دیگر برای اندازه گیری طول موج احتمالیcچنین است : ضرب عدد 0.618 در طول موج aو کثر آن از نقطه کف موج a
7. در الگوی تصحیحی پهنی 3-3-5 هنگامی که موج bبه بالای موج aبرسد یا از آن فراتر بروند طول موج cاز حاصل ضرب طول موجaدر 1.618 به دست می اید.
8. در مثلث متقارن نسبت هر موج متوالی نسبت به موج قبلی خود 0.618 میباشد
درصد های بازگشتی فیبوناچی
نسبت های قبلی در تعیین قیمت های هدف چه در موج های جهشی و چه موجهای تصحیحگر کاربرد دارند . روش دیگری برای مشخص کردن قیمت های هدف استفاده ار درصدهای بازگشت میباشد معمول ترین و رایج ترین این اعداد و درصد ها در تحلیل از 38 % ،50%، 61.8% میباشد
قیمت معمولاً به اندازه درصد یا مقدار قابل پیش بینی شده ای تصحیح می یابد که در انجا درصد ها 33،50و 67 درصداست سری فیبوناچی این اعداد را تعدیل کرده است در روند های پر قدرت کمترین میزان تصحیح 38 درصد خواهم بود در روند ها ضعیف تر بیشترین درصد تصحیح 62درصد میباشد
هدف های زمانی فیبوناچی
فیبوناچی درباره ارتباطات زمانی نیز کاربرد دارد.اما چون پیش بینی کردن با این روش مشکل تر ارز یابی میشود از نظر بعضی از تحلیل گران الیوت اهمیت کمتری نسبت به دو جنبه دیگر این نظریه دارد هدف های زمانی فیبوناچی یعنی محاسبه زمان وقوع نقاط مهم سقف یا کف بعدی.تحیل گر باید در نمودار روزانه تعداد روزهای معاملاتی را از نقطه چرخش بازار شمرده با این توقع که نقاط سقف یا کف بعدی در روز های منطبق با اعداد فیبوناچی یعنی در روز های 13،21،34،55،و 89 اتفاق خواهند افتاد همین تکنیک را در نمودار های هفتگی یا ماهانه و حتی سالیانه نیز میتوان مورد استفاده قرار داد در نمودار هفتگی تحلیل گر هدف های زمانی وقوع سقف یا کف های مهم را بر طبق هفته های متناسب با اعداد فیبوناچی مشخص میکند
ترکیب سه جنبه نظریه موج
وضعیت ایده آل زمانی رخ میدهد که این سه جنبه از نظریه موج را با هم ترکیب کنیم.فرض کنید که برسی نشان میدهد که پنج موج تمام شده اند وطول موج پنجم به اندازه 1.618 از فاصله کف موج اول و سقف موج سوم میباشد از نظر زمانی نیز نقطه شروع روند با نقطه کف قبلی 13 هفته و با نقطه موج پنجم 21 روز باشد اینجاست که با احتمال بسیار بالای میتوانیم وقوع نقطه سقف بسیار مهمی را پیش بینی کنیم برسی نمودارهای قیمت در هر دو بازار سرمایه و یازار معاملات سلف ،ارتباطات زمانی فیبوناچی را آشکار میکند.اما یک مشکل تفاوت در انواع ارتباطات ممکن میباشد.هدف های زمانی فیبوناچی را میتوان از نقطه سقف تا سقف ،کف تا کف،سقفتا کف و کف تا سقف را به دست آورد اما معلوم نیست که کدام یک از ارتباطات مذکور میتواند برای روند جاری مناسب یاشد
جمع بندی و نتیجه
اکنون به طور مختصری نکات مهم نظریه موج را بیان میکنیم و سعی میکنیم چشم اندازی مناسب از آن را به دست آوریم
1- یک دوره کامل افزایشی بازار از هشت موج شامل پنج موج پیش رونده و سه موج کاهشی تشکیل شود
2- هر روندی به پنج موج در جهت روند بزرگتر بعد از خود تقسیم میشود
3- قسمت تصحیح همواره در طی سه موج رخ میدهد
4- دو نوع الگوی تصحح رایج الگوهای زیگزاگی 5-3-5 هستند
5-مثلث ها معمولاً دارای چهار موج هستند و همواره قبل از موج آخر تشکیل میشوند مثلث ها نیز میتوانند به عنوان موج میانی (b)در موج های تصحیحی باشند
6- موج ها میتوانند به موج های بزرگتر بسط داده شده و یا موج های کوچکتر تقسیم شوند
7- گاهی اوقات یکی از موج های جهشی بلند تر از بقیه میشود.دوتای دگر میبایست از نظر زمان و بزرگی یکسان باشند
8- سری اعداد فیبوناچی پایه و اساس ریاضیاتی نظریه موج الیوت هستند
9- تعداد موج ها بر طبق اعداد فیبوناچی هستند
10-نسبت ها و درصدهای بازگشتی فیبوناچی برای تعیین کردن قیمت های هدف به کار میرود و معمول ترین درصدهای بازگشتی 62%،50%،و38% است
11-قانون تناوبی این نکته را متذکر میشود که در یک رشته یا توالی انتظار دو رخداد یکسان نداشته باشد
12- روند کاهشی قیمت (با تصحیحی)نمیبایست از کف موج چهارم پایین تر بیاید
13- موج چهارم نباید با موج یکم همپوشانی ایجاد کند
14- نظریه موج های الیوت شامل سه جنبه مهم شکل موجها نسبت ها و زمان میباشد
15-این نظریه ذدر اصل برای شاخص های بازار سرمایه به کار میرود و برای یک بازار اختصاصی کاربرد مناسبی ندارد
16- بهترین کاربرد این است که نظریه در بازار های کالا که عمومیت زیادی دارد مانند بازار طلا میباشد
اصول نظریه موج الیوت بر پایه روش های کلاسیک همانند نظریه داو و الگوهای نموداری بنا شده است.اکثر الگوهای قیمت میتوانند در بخشی از ساختار در مبحث مربوط به ((هدف نوسان نما)) میباشد نظریه موج الیوت همه این عوامل را در برسی به کار میبرد و در آنها برای افزایش توانایی پیش بینی استفاده میکند
ترکیب نظریه موج با دیگر ابزار های تکنیکی
بعضی اوقات موج های الیوت کاملا واضح به نظر میرسند ولی گاهی نیز یافتن آنها دشوار است .تلاش برای آشکار کردن حرکت نامشخص بازار در قالب نظریه موج الیوت بدون در نظر گرفتن دیگر ابزارهای تکنیکی استفاده نادرست از این نظریه است. کلید استفاده از نظرییه موج الیوت این است که به عنوان بخشی از پازل پیش بینی استفاده میشود ترکیب این نظریه با بقیه ابزارهایی که در بخش ها گفته ایم ارزش آن را افزایش یافته و شانس موفق بودن را افزایش می یابد
